Bridget Ryan
Rugadh Bridget Ryan i gCorr Na Móna, Co na Gaillimhe. Rinne sí staidéar i GMIT mar mhacléinn sinséar agus bronnadh céim onóracha Baitsiléir Ealaíon sa Mhínealaín uirthi i 2004. Is ealaíontóir lánaimseartha í ó shin. Tá cónaí uirthi i gCathair na Gaillimhe ach caitheann sí a lán ama i gCorr Na Móna fós.
Léigh an agallamh léi thíos!
Cad ar a bhfuil tú ag obair faoi láthair?
Macalla II – Ola ar bhord 20″ x 24″
Ta mé ag obair sa stiúideo ar roinnt iomhánna a chur me tús leo i gCorr na Móna an Samhraidh seo caite. Is as Corr na Mona ó dhúchas mé, áit fíor álainn ar bhruach Loch Coiribe. Cé go bhfuil cónaí orm i nGaillimh anois, téim arais ann gach Samraidh ag plé le ealaín. De gnáth ní chríochnaítear an saothar a thosaím i Corr na Móna go dtagaim ar ais ag an stiúideo. Oibríonn an mhódh oibre seo go maith dom.
Táim ag baint go leor úsáid as colláis (collage) faoi láthair chun uigeacht an tírdhreacha a léiriú. Caoilím an olaphéint agus bím á dhórtiú agus a chuimilt le píosaí éadach chun tréithe agus aois na sean tithe agus foirignimh feirme a léiriú i mo chuid oibre. Is olaphéint ar chanbhás is mó a usaidim; ach bím i gconai ag baint triall as módhanna agus meáin mheascaithe chun torthaí eagsúla a bhaint amach.
Cad a mheall i dtreo na healaíne tú sa gcéad áit?
Ni raibh mórán béim ar ealaín sa gclochar ina raibh me ar scoil. Thosaigh me ag péintéireacht de thímpiste. Lá fliuch agus na gasúir ag troid shocraigh me rang oíche a dhéanamh. Cheapas go mbainfhinn triall as an ealaín agus bé an chéad rang a thug mé faoi dearadh san Advertiser; ’A for Art’ ! Ba chosúil le bolgan solais ag lasadh i mo intinn é ach theastaigh níos mo uaim. Bhi an t-ádh orm gur glacadh liom mar mhacléinn sinsir i GMIT. Bhi na blianta sin go haoibhinn ag foghlaim faoin ealaín agus ag caidreamh le daoine óga a bhi lán le brí. Thug na hoidí misneach dom agus cé go raibh na léirmheasuchain dian uaireanta tugadh go leor eolais dom. Bhaineas céim onórach amach i 2004 agus ó shin i leith caithim an oiread am is a féidir liom ag an ealaín – is aoibhinn liom é.
Ta tírdhreacha iargúlta léirithe go minic i do chuid saothar – cén fáth a roghnaíonn tú na radharcanna seo?
Ag éirí aníos i gCorr na Móna níor thuigeas gur áit éagsúil, aonair, fiáin í agus gurbh í an t-aon áit ar domhan in a raibh suaimhneas mo dhúchais le fáil. Is as teaghlach mór mé agus cé go raibh am sona againn mar ghasúir, theastaigh saol agus torann na cathrach uaim. Blianta ina dhiaidh sin bhi áthas an domhain orm filleadh ar ais le mo chlann – d’aithin mé chomh hálainnn is a bhí an tírdhreach agus chomh suaimhneach is a bhí an iargúltas. Mhothaigh mé uaigneas na sean-tithe, go leor acu tréighte, atá scaipthe ar fud na háite.
Tugann an ealaín deis dom mo dhearcadh ar an áit seo a chur in iúil.
Cad a bhíonn á lorg agat agus tú ag obair ar phíosa ealaíne?
Agus mé ag déanamh fiosrú faoi na sean tithe agus na sean sciobóil seo is dócha go bfhuil mé ag cuardach saol mo mhuintir. Cloisim anseo macalla mo shinsir agus feicim riain a gcoiscéim sna sean iomairí ata go fóill sa gcré. Séard atá me ag iarraidh ná scéalta na háite seo a insint sa gcaoi is nach ndéanfar dearmad orthu go deo.
Gabhaltas, Ola ar linéadach 24″ x 24″
An bhfuil an áilleacht tabhachtach i do chuid oibre?
Aontaím le focail an scríbhneora cháiliúil Mheiriceánach John Muir:
“Everybody needs beauty as well as bread,
Where nature may heal and give
Strength to body and soul”
Tugann áilleacht, ciúnas agus uaigneas Chonamara suaimhneas dom agus, tá súil agam, d’éinne a dhéanfaidh staidéar ar an obair.
Cén ealaíontóir no píosa ealaíne is mó a raibh tionchar acu ort?
Cé go mbím i gcónaí ag déanamh staidéar ar ealaíontóirí ní cheapaim go bhfuil tionchair mhór acú orm. Ceapaim go bhfuil stíl aonair sroiste agam anois, ach bhféidir gur rud fochomfhiosúil é.
Is maith liom an chaoi a dhéaláileann Donald Teskey agus Camille Souter leis an tírdhreach. Ta suim mhór agam i saothar ealaíontóirí Meiriceánacha freisin; an bealach a léiríonn Edward Hopper uaigneas na cathrach, agus dathanna lonracha Deibercorn agus Motherwell.
Cén athrú is mo a thabharfadh spreagadh d’ealaíontoiri i gConamara?
Nil aithne ag ealaíontóirí duchais Chonamara ar a chéile. Ta cuid mhór den limistéar seo iargúlta agus is obair aonair í an ealaín.
I mo thuairmse, ba mhór an buntaiste caidreamh bheith eathartú, agus a gcuid smaointe agus a módhanna oibre a roinnt. Táim cinnte go dtaithneodh sé seo go mor le ealantóirí duchais. B’fhéidir dá dtiocadís le chéile go mbéidis in ann brú a chur ar na polaiteoirí cultúr na n-ealaíon a fhorbairt i gConamara. Bheadh sé go hiontach da mbeadh áiseanna chun saothar na n-ealaíontóirí a thaispeáint. Bheadh sé seo tairbheach don gceantair freisin chun turasóiri a mhealladh isteach. Ba cheart ealaín a chothú sna scoileanna agus ealaíontóirí a fhostú chun sin a dheanamh. Thabharfadh fáil ar ealaín pléisiúr agus inspioráid don daonra dúchais frieisin.
Ceapaim freisin go mba maith an rud da dtiocfadh na tíortha Ceilteacha le chéile chun a gcuid ealaíne agus cultúr a chur ar cun chinn. Bheadh sé suimiúl taispeántais a mhalartú eadrainn.”
Foscadh, méan measctha ar pháipéar, 14″ x 9.5
Aon togra ar leith pleanáilte agat i gcóir na bliana amach romhat?
Tá an cnuasach ar a bhfuil mé ag obair faoi lathair ag dul ar aghaidh go tréan agus tá me sáite go domhain ann. Déanaim roinnt priondáil le Lorg (grúpa clódóirí i nGaillimh) freisin agus bainim an-taithneamh as beith i dteagmháil le healaíontóirí eile ann.
Bhi taispeántas agam imBéal Feirste i 2012 i gCultúrlann MacAdam ó Fiaich agus bhí an t-ádh orm gur rognaíodh é le cur ar an gclár Cuisle ar BBC 2. Is gearr go mbeidh me réidh i gcóir taispeántais eile – bfheidir roimh dheireadh na bliana….bheadh sin go deas!
Go raibh míle maith agat Bridget! Cén áit is féidir linn do chuid oibre a fheiceáil?
Cuimhne, Colláis ar Cheanbhás 22″ x 16″
Ta mo chuid saothair le feiceáil i ngailearaithe ar fud na tíre: sa Lavit Gallery i gCorcaigh, Sandford Gallery agus Leinster Gallery i mBaile Átha Cliath, Pucell Gallery i Neidín agus Leamy Art Gallery i Luimneach. Is féidir é a fheiceáil freisin ar mo shuíomh idirlín fhéin: www.bridgetryanartist.ie